Linux'ta Komutla Program Çalıştırmak

Linux işletim sistemini kullanan bilgisayarlarda bildiğiniz gibi terminal ve alt+f2 tuş kombinasyonlarını çok fazla kullanırız. Ubuntu gibi bazı dağıtımlar bunu baltalasa da(!) halen popüler olarak kullanılmakta.



"betik1" adlı betiğimiz bir klasörde bulunsun. Terminali açalım hemen,

$ mkdir ~/uygulama

yazarak home dizininde "uygulama" adında bir klasör oluşturalım. Betiğimizi de onun içine atalım. Masaüstündeki bir betiği şöyle taşırız,

$ mv ~/Masaüstü/betik1 ~/uygulama

bunu yazdığımız zaman taşıma işlemi gerçekleşir. mv yerine cp yazarsanız da kopyalama işlemi yapmış olursunuz.

Dosyamızı taşıdıktan sonra bu dosyayı /usr/bin dizinine göndermemiz gerekiyor

$ su -c 'mv ~/uygulama/betik1 /usr/bin'

LİNUX İŞLETİM SİSTEMİYLE NELER YAPILABİLİR

1-  İlki ve en önemlisi, sisteminizi, hiç bir ücret ödemeden en son sürümüne güncelleyebilirsiniz.

2- Sistemle birlikte hazır olarak gelen kullanıcı arayüzünü beğenmediğiniz takdirde farklı arayüzleri kolaylıkla yükleyebilirsiniz.

3- Kullandığınız tüm programların otomatik olarak güncellenmesini sağlayabilirsiniz.

4- Açık kaynak kodlu olması sebebiyle, arka planda gerçekleşen işlemlerin hepsinden haberdar olabilirsiniz.

5- Sisteminizi herhangi bir antivirüs yazılımına ihtiyaç 

duymadan kullanabilirsiniz.

6- Kurulu bir programı kaldırdıktan sonra registryde hiçbir parçasının kalmadığından ve sisteminizin yavaşlamayacağından emin olabilirsiniz.

7- Aynı anda birden fazla masaüstü kullanma imkanına sahip olabilirsiniz.

8- Bir harddisk bölümünü, silmeye gerek kalmadan ve hiç bir veri kaybetmeden yeniden boyutlandırabilirsiniz.

9- İşletim sistemi kurulurken internette gezinebilirsiniz.

10-  Hard diskinizi hiç bir zaman defragment işlemine ihtiyaç duymadan kullanabilrsiniz.

11- İşletim sisteminin istediğiniz kadar kopyasını hiç bir yasal sorunla karşılaşmadan paylaşabilirsiniz. Linux, bu şekilde kullanılmak üzere geliştirilmiştir.

LİNUX UBUNTU 10.O4 LTS KURULUMU

1. Adım   

Öncelikle dil seçimini yapıyoruz ve Ubuntu 10.04 LTS Dene seçeneği ile başlatıyoruz. 

                                                                                           

2. Adım 

Pc açıldıktan sonra Ubuntu 10.04 LTS'i yükle'ye tıklıyoruz ve kurulum aşamlarına geçiyoruz. Dilimizi seçip ilerliyoruz. 

             

                                            3. Adım 

                    Bölgemizi ve zaman dilimini seçiyoruz.

             
                                     4. Adım 

                    Klavye düzenini seçiyoruz. 

                                   5. Adım 

Şimdi geldik en önemli kısıma. Disk bölümünü seçeceğiz. En altta bulunan "Bölümleri elle belirt(gelişmiş)" seçeneğini seçiyoruz ve ilerliyoruz. Bölümü biz kendimiz ayarlayacağız. 
Şimdi resimde göreceğiniz gibi bende iki bölüm var. İlk bölümde windows yüklü olsun yada farklı bi sistem. /dev/sda1 'de. Ben /dev/sda5'e ubuntuyu kuracağım... Öcelikle /dev/sda5 in üzerine geliyoruz, sağ tıklayıp sil diyoruz ve bölümü siliyoruz. Sonrasında sildiğimiz bölümün üzerine gelip sağ tıklayıp ekle diyoruz. Bağlanma noktasını resimde gördüğünüz gibi "/" ayarlıyorsunuz. Diskin boyutunu ayarlarken swap alanı içinde yer ayırıyoruz. Ram miktarımızın 1bucuk -2 katı kadar. 
Daha sonra buna benzer işlemleri uygulayarak swap alanını oluşturuyoruz. Fark ise "Nasıl kullanılacağı" kısmını takas alanı olarak seçiyoruz.

                                         6. Adım 

                 Kullanıcı adı, şifre belirliyoruz.

                                            7. Adım 

Karşımıza kurulumdan önceki son ekran geliyor, ayarlarımızı gösteren. Son bir kez kontrol edip ilerliyoruz.

8. Adım 

Ve kuruluma basladık. Bize ubuntu ile ilgili bilgiler sunmaya başlıyor. Bu sırada nette dolaşabilir yada sistemi inceleyebiliriz

9. Adım 

Kurulum bittikten sonra sistemi yeniden başlatıyoruz ve ubuntu karşımızda.

UBUNTU

LİNUX GENEL ÖZELLİKLERİ

1)Çekirdek

- Linux’un çekirdeği bir bakıma sistemin beyni sayılabilir. Aslında çekirdeğin adı Linux’tur. Bütün versiyonları aynı çekirdeği kullanır. Değişenler dosya ve dizin yapısı, dağıtıma giren belgeler, paketler, dağıtımın hedeflediği kullanıcılardır.
- Çekirdek, sistemin düzgün çalışmasından, bilgisayar kaynaklarının düzenlenmesinden, kullanıcıların görevlerinin sırasıyla yapılmasından, bellek denetiminden, yan birimlerin (CD-ROM, Ekran Kartı,SabitDisk vb.) çalışmasından ve benzeri işlemlerden sorumludur. Programlar, çekirdek içindeki “system call”lar (sistem çağrıları) yardımıyla birbiriyle haberleşirler. Çekirdeği oluşturan sistem çağrılarından kullanıcılarda yararlanabilir.Linux’ta sistemin temel yönetimi çekirdek tarafından yapılır.

2)Çoklu Kullanıcı

Linux, birden çok kullanıcıyı desteklemek için yazılmış ve ona göre programlanmıştır. Birden çok kullanıcı tarafından aynı kaynaklar paylaşılabilir ve kullanılabilir.

3)Çoklu Görev

Linux, birden çok görevin aynı anda yapılmasına olanak veren bir sistemdir. Siz bir klavyaeye bastığınız zaman yapılan işlem ile makineye uzaktan bağlanan bir başka kullanıcının işlemleri birbirinden bağımsız çalışır. Aynı anda arka planda örneğin bir web sayfasını sunan programlar olabilir, ya da bir başkası ftp isteğinde bulunabilir.

4)Kararlılık

- Linux, 1.0 sürümünün Internet sitelerine konulduğu 14 Mart 1994 yılından beri beta denemelerini geçmiş ve kararlı bir yapıya bürünmüştür. Çekirdekte hatalar tespit edildikce üzerine yeni kodlar eklenir. Ancak Linux açık bir şekilde geliştiğinden sürekli bir kontrol altındadır. Çekirdeğin iki farklı sürümüde internette dağıtılır. Örnek olarak 1.2.13 kararlı bir çekirdek sürümüdür. 1.3.56 ise halen üzerinde geliştirme yapılıyor ve test ediliyor anlamına gelir. Çekirdek sürümünün ortasındaki rakam tek ise bu çekirdek deneyseldir. Hala test aşamalarından geçmekte ve üzerinde sürekli yeni kod yazılıyor demektir. Çift olması durumu ise bu çekirdeğin kullanılabilir ve çok büyük ihtimalle kararlı olduğu anlamına gelecektir.
- Linux’un kararlı bir işletim sistemi olmasının en büyük kanıtı, Internet üzerindekullanıldığı alanların genişliği ve bu konudaki yönetici memnuyetleridir

5)Çok İşlemci Desteği

SMP (symmetric multi processor – simetrik çok işlemci) desteği Linux’ta Intel ve SPARC platformlarında mevcuttur. Sürüm numarası 2.0 ile başlayan çekirdekler açılırken sistemde kaç tane işlemci olduğunu bulur ve buna göre kendini ayarlar. Linux ile 16 işlemciye kadar olan sistemler doğrudan desteklenebilir.

6)Güvenlik 

- Linux, 386 ve üstü işlemcilerde korumalı kipte çalışır. Çalışan programlar arasında bir koruma vardır. Bu koruma yardımıyla bir program özel şartlar olmadıkça diğer programların çalışmasını engelleyemez. Çok kullanıcılı bir sistem için bu çok önemlidir. Benzer şekilde herhangi bir kullanıcı istediği gibi bir program yazıp sistemin kapanmasını veya çalışamaz hale gelmesine neden olamaz. Kullanıcıların dosya ve dizinleri basit bir koruma mekanizması kullanılarak diğer kullanıcıların görmesini engelleyecek şekilde saklanabilir. Linux, geniş güvenlik mekanizması içerir.

Linux ve çekirdek bunların yanında aşağıdaki özelliklere de sahiptir:

1- Birden fazla programın çalışması halinde bellekte bu programların sadece bir tanesi tutulur. Böylece bellekten tasarruf sağlanır.
2-Çalıştırılabilir bir program, belleğin tamamından büyük olabilir. Bu durumda programın sadece o an kullanılan bölümleri belleğe alınır ve çalıştırılır. Böylece bellek kısıtlaması programın çalışmasına engel teşkil etmez.
3-Disk alanı yadımıyla belleğin yetmediği durumlarda fazla veri diske yazılır. Bu bölüme takas alanı (swap space) denir. Her biri en çok 2Gb tutan 16 tane takas alanı açılabilir.
4- Paylaşılan kütüphaneler dinamik veya statik olabilir. Yani bir kütüphane aynı anda birden çok program tarafından yüklenebilir (dinamik), veya bir programın içine gömülebilir (statik). Linux’un çekirdeği büyük oranda POSIX , System V ve BSD standartlarıyla uyumludur. Pek çok klavye tipini destekler.
5- Aynı anda birden çok sanal ekranı destekler. Konsolda oturuken birden fazla (en çok 64) giriş yapabilirsiniz.